Το ''Κυπριακό'' είναι ως γνωστόν ένα διαχρονικό ζήτημα, που δημιουργήθηκε αρχικά το 1914 και απασχόλησε και απασχολεί τη χώρα μας σε διάφορες χρονικές περιόδους. Μια από αυτές είναι το έτος 1954, στο οποίο και αναφέρεται το παρόν άρθρο.
Εδώ παρουσιάζεται ένα τεράστιας σημασίας Ιστορικό Αρχείο.
Το Αρχείο περιλαμβάνει:
Εμπιστευτικό 'non paper' χειρόγραφο του Αρχιστράτηγου Αλέξανδρου Παπάγου,εμπιστευτικά Τηλεγραφήματα του Βασίλειου Μόστρα (ως πρέσβης της Ελλάδας στο Λονδίνο) και του Αλέξη Κύρου (εισηγητής του Κυπριακού στον Ο.Η.Ε και γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών επί Κυβερνήσεως Α.Παπάγου) στον Στέφανο Στεφανόπουλο (Υπουργός Εξωτερικών επί Κυβερνήσεως Α.Παπάγου) καθώς και εφημερίδες και αποκόμματα με άρθρα στα Ελληνικά, στα Αγγλικά και στα Γαλλικά σχετικά με το Θέμα της Κύπρου (την Λευκή Βίβλο και το Γραμματόσημο) το 1954.
Το αρχείο αυτό ανήκε στον Γεώργιο Κούστα, μεγάλο Έλληνα Διπλωμάτη που βρισκόταν σε σημαντικές θέσεις και συμμετείχε σε γεγονότα υψίστης σημασίας της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, όπως αναφέρεται και στο βιογραφικό του. (Εν προκειμένω ''Μέλος της Ελληνικής Αντιπροσωπείας υπό την Προεδρίαν του Υπουργού των Εξωτερικών κ.Στεφανόπουλο παρά τω ΟΗΕ δια το Κυπριακόν.Σεπτεμβριος 1954)
Ενδεικτικά αναφέρουμε αυτούσια δύο άρθρα από το αρχείο:
-Αθηναϊκή Εφημερίδα 23/9/54
''ΝΑ ΑΠΟΣΥΡΘΟΥΝ
Ευλόγως εξαίρεται η ταχύτης με την οποίαν εσχεδιάσθησαν και εξετυπώθησαν τα γραμματόσημα της Κύπρου.Η σπουδή αυτή αποτελεί την μόνην εξήγησιν δια την σπάνιαν αστοχίαν των ως προς την σύλληψιν και την εκτέλεσιν.Τα άχαρα κατασκευάσματα - μικρογραφίαι εντύπων τοιχοκολλήσεων ,- ελπίζομεν να μη φθάσουν εις την κυκλοφορίαν.Η έλλειψις στοιχειώδους καλαισθησίας δεν είναι το καλύτερον επιχείρημα δια την ελευθερία της μεγαλονήσου.Και ευτυχώς τα πραγματικά επιχειρήματα περισσεύουν.''
-Καθημερινή Εφημερίδα 8/12/54
''Η ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ
Εις απάντησιν της ιστορικώς και ηθικώς αυθαιρέτου αγγλικής επιχειρηματολογίας επί του Κυπριακού, το Υπουργείον Εξωτερικού εξέδωκε μιαν Λευκήν Βίβλον, εις την οποίαν παρουσιάζει τα επίσημα κείμενα και τας διεθνής πράξεις που δικαιώνουν την ελληνικήν προσφυγήν.Προηγούνται τα κείμενα, που αναφέρονται εις την ένωσιν των Ιονίων, πρώτον, της Κρήτης κατόπιν, της Δωδεκανήσου εν συνεχεία και τέλος το θέμα της Κύπρου επί τη βάσει των επισήμων αγγλικών πληγών και εγγράφων.Εις το τελευταίον της αυτό μέρος η Λευκή Βίβλος ανατρέπει μια προς μιαν την αγγλικήν επιχειρηματολογίαν, όπως την παρουσίασεν ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών κατα τας συζητήσεις της 23ης και 24ης παρελθόντος Σεπτεμβρίου ο Βρετανός αντιπρόσωπος κ. Σέλγουιν Λόυδ.Και πρέπει να ομολογηθεί ότι είναι τοσον ισχυρά η γλώσσα των επισήμων κειμένων, ώστε να δικαιολογείται η ελπίς ότι δεν θα μείνη χωρίς απήχησιν μεταξύ εκείνων, των οποίων η γνώμη θα έχη αποφασιστικήν σημασίαν δια την περαιτέρω εξέλιξιν του ζητήματος.''
Ακολουθούν αποσπάσματα από τα τηλεγραφήματα:
-Τηλεγράφημα του Β.Μόστρα 18/10/54
''...οι ευάριθμοι εν αυτή εχθροί μας το εκμεταλλεύονται ήδη ως ένδειξιν ελλείψεως πολιτισμού και οι συλλέκται γραμματοσήμων διαπορούν ως προς τα εννοίας ας συμβολίζει...''
-Τηλεγράφημα Α.Κύρου 6/12/54
''...θα εισηγούμην όσον το δυνατόν περισσότερον εντατικώς, όπως το εν λόγω τεύχος μη κυκλοφορήσει και εν Αθήναις.''
Τέλος παρατιθεται αυτούσιο το χειρόγραφο ''non paper'' του Αρχιστράτηγου Αλέξανδρου Παπάγου:
'' 11 Δεκ. 1954
Ο Πιπινέλης μου λέει πως δεν είναι ακριβές ότι, στη Λωζάνη, δεν είχαμε κάνει επιφύλαξη για τη Δωδεκάνησο.
Υπάρχει μια επιστολή του Κακλαμάνη και μάλιστα την αναφέρει ο Πιπινέλης στο υπόμνημα του του 1944-5 περί Δωδεκανήσου.
Φοβούμαι πως έτσι καταπίπτει η επιχειρηματολογία η σχετική με το Άρθρο 16, διότι η Κύπρος εμπίπτει στην κατηγορία των settled και μόνον η Δωδεκάνησος των to be settled.''
Το αρχείο περιέχεται σε έναν ταλαιπωρημένο πράσινο χαρτοφύλακα που αναγράφει
''Κυπριακόν''
''Γραμματόσημο''
''Βίβλος''
